Pszczoły kluczowym elementem bioróżnorodności

Światowy Dzień Pszczół został ustanowiony w grudniu 2017 r. przez Organizację Narodów Zjednoczonych z inicjatywy władz Słowenii. Święto pokrywa się z dniem urodzin Antona Janšy – XVIII-wiecznego pioniera nowoczesnego pszczelarstwa, pochodzącego właśnie ze Słowenii.

Owady zapylające od zawsze są jedną z najważniejszych części ekosystemu, a także wskaźników jakości środowiska. Zapylanie roślin przez te owady, to jeden ze sposobów na zachowanie różnorodności biologicznej.
Znaczenie roli owadów zapylających w przyrodzie jest nie do przecenienia. Owady zapylające kształtują różnorodność biologiczną, bez nich wiele gatunków roślin nie wydawałaby owoców i nasion lub ilość ta byłaby niewielka. Cierpliwa praca owadów zapylających ma olbrzymie znaczenie dla produkcji żywności w uprawach rolnych i sadowniczych. Ważną rolę odgrywają również w hodowli lasów. Przyczyniają się do wzrostu liczby zdrowych nasion potrzebnych przy odnowieniach, jak i do zwiększenia urodzaju leśnych owoców. Znaczenie owadów zapylających dla środowiska przyrodniczego, jak i dla gospodarki człowieka jest niezmiernie ważne.
W Polsce występuje blisko 470 gatunków pszczół. Najbardziej znana jest pszczoła miodna, chociaż wśród owadów zapylających znajdują się również trzmiele oraz liczne gatunki pszczół samotnic. Szacuje się, że ponad 300 tys. gatunków roślin na świecie jest zapylanych przez zwierzęta, wśród których większość stanowią pszczoły. Według zaś raportu Organizacji Narodów Zjednoczonych ze 100 gatunków roślin uprawnych, które zapewniają 90% światowego zaopatrzenia w żywność, ponad 70 jest zapylanych przez pszczoły. Liczby te pokazują jak ważną rolę odgrywają owady zapylające dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego na świecie.
Głównym zagrożeniem dla pszczół jest utrata siedlisk – bazy pokarmowej i lęgowej, następująca w wyniku wielu zmian. Rosnąca powierzchnia terenów wybetonowanych i areałów upraw, wypalanie traw, koszenie łąk i trawników, nadmierne i nieprawidłowe stosowanie środków ochrony roślin i nawozów, inwazyjne gatunki obce i zmiany klimatu – to tylko niektóre z czynników wpływających na dobrostan pszczół.
Pamiętajmy, że działalność owadów jest niezbędna w środowisku naturalnym do zachowania równowagi i utrzymania różnorodności biologicznej. Każdy z nas może podjąć wiele działań mających pozytywny wpływ na środowisko życia pszczół, m.in. poprzez tworzenie „kwietnych stołówek” w ogrodach przydomowych czy też na balkonach. Ważne, aby także w przestrzeni publicznej były dostępne miejsca przyjazne tym owadom, czyli obfitujące w rośliny dające pokarm – pyłek i nektar. Dobrym przykładem na to są powstające właśnie w Olsztynie łąki kwietne. Te kwieciste tereny powstaną w pięciu miejscach stolicy Warmii i Mazur. Zostaną obsadzone m.in. chabrami, złocieniami i makami. Na każdej z łąk ustawiony zostanie także hotel dla owadów. Będą to domki zamocowane na dwóch drewnianych słupach, na wysokości ok. 50 cm nad ziemią. Tył będzie zabudowany deskami, natomiast front otwarty, zabezpieczony siatką bez ostrych krawędzi i podzielony na 9 kwater.
Zapraszamy do zapoznania się z folderem poświęconym ochronie owadów zapylających oraz z plakatem prezentującym nieinwazyjne rośliny miododajne.

(RDOŚ Olsztyn)