Regionalne Dni Rodziny – zapoznaj się z artykułami specjalistów

Rodzina daje nam poczucie, że nie jesteśmy sami. Dzięki niej wiemy, że cokolwiek się zdarzy, ona jest i będzie. Rodzina jest bezpiecznym miejscem, w którym każdy jej element może czuć się wyjątkowy, niepowtarzalny, indywidualny, a jednocześnie wchodzi w skład większej całości, która bez niego nie byłaby już taka sama.

Tegoroczne Warmińsko-Mazurskie Dni Rodziny będą inne niż wszystkie i zapewne każdemu zostaną w pamięci na długo. W trosce o bezpieczeństwo i zdrowie mieszkańców naszego województwa Dni Rodziny, które zawsze obchodziliśmy wspólnie i w sposób bardzo uroczysty, w tej formie zostały odwołane.

Zachęcamy do zapoznania się z  przygotowanymi przez specjalistów artykułów dotyczących refleksji w tym szczególnym okresie:
1)     Mówiąc o rodzinie – Tomasz Igielski – kierownik Biura ds. uzależnień ROPS
Mówiąc o rodzinie, trudno jest jednoznacznie wskazać jej początek i koniec. Każda rodzina ma swoją długowieczną historię, jak też nieokreślenie długą przyszłość.
To, co w rodzinie wydaje się być najważniejsze, to jej poszczególni członkowie, którzy wnosząc swój potencjał i indywidualizm, tworzą niepowtarzalną autonomiczną całość – rodzinę. Rodzina daje nam poczucie, że nie jesteśmy sami, dzięki niej wiemy, że cokolwiek
się zdarzy ona jest i będzie. Rodzina jest bezpiecznym miejscem, w którym każdy jej element może czuć się wyjątkowy, niepowtarzalny, indywidualny, a jednocześnie wchodzi w skład większej całości, która bez niego nie byłaby już taka sama. Rodzina, to takie miejsce, gdzie trudności dzielone są przez liczby jej członków, a radości mnożone. Rodzina jest wartością samą w sobie, to ona daje początek nowemu życiu, to w rodzinie uczymy się norm i zasad, to rodzina wyposaża nas w umiejętności radzenia sobie z różnymi sytuacjami życiowymi, to rodzina odpowiedzialna jest za przekaz wartości i tradycji, z tego też względu bardzo ważne jest, aby wzmacniać rodziny w ich codzienności, aby każda rodzina, stanowiąca indywiduum budowała społeczność, co z kolei przełoży się na jakość państwa, bo silna rodzina, to w konsekwencji silne państwo.
Stosunki między ludźmi tracą na wartości, przestają być wartością samą w sobie, stają się przede wszystkim środkiem osiągania korzyści – pieniędzy, władzy i sukcesu. Mimo umiejętności i licznych znajomości nadal mamy poczucie samotności. Lekarstwem staje się np. alkohol i jego nadużywanie, które prowadzi do uzależnienia, które niszczy uczucia, umysł i organizm. Samotny i uzależniony człowiek nie jest w stanie sam się uratować, potrzebuje pomocy z zewnątrz, gdyż wyjście z choroby wymaga ogromnego trudu, sił i zaangażowania wielu osób. Ratunkiem może być szczere i prawdziwe przebywanie z drugim człowiekiem – taką możliwość daje rodzina. Rodzina ma największą moc oddziaływania, ale nieumiejętne pomaganie – mówi się, że wydłuża picie o połowę. Podobnie jak alkoholik wymuszający działanie rodziny dla jego potrzeb, tak rodzina jest w stanie wpłynąć na alkoholika. Szanse na powodzenie jest większe, gdy większość członków rodziny uczestniczy w procesie leczenia i każdy zna swoje zadania – współpracują ze sobą. Najtrudniejszą sprawą jest zrozumienie i pogodzenie się ze swoją bezsilnością wobec picia bliskiej osoby. Trzeba zrozumieć mechanizmy choroby, zaakceptować, że nie jesteśmy w stanie nikogo sami wyleczyć – możemy pomóc. Trzeba pozwolić, by chory skonfrontował się ze wszystkimi skutkami swojego picia. Gdy alkoholik i jego rodzina przestaną wierzyć, że picie to kwestia silnej woli, przestaną obiecywać, poświęcać się, troszczyć. Wtedy jest czas i miejsce, żeby podejmować różne działania ratujące naprawdę. Wtedy będzie mogła pomóc.
1)    Rodzina i miłość dają siłę do wyjścia z uzależnienia – Justyna Bieszke Biuro ds. Uzależnień ROPS
Pełna szacunku rodzina, w której istotne są relacje i autonomia jej członków, kształtuje szczęśliwe dzieci, samodzielnych młodych ludzi i wspierających się małżonków, partnerów oraz odpowiedzialnych rodziców. Kiedy potrzeby wszystkich domowników są ważne, nawet w sytuacji pojawiających się problemów, rodzina potrafi się zjednoczyć i ukształtować rzeczywistość w taki sposób, żeby mądrze zaoferować pomoc i wsparcie.
Rodzina może zapobiec uzależnieniom pod warunkiem, że jej członkowie wiedzą jacy są, czego oczekują od siebie nawzajem, do jakich celów dążą i na jakie kompromisy są w stanie pójść, żeby zbudować zdrowe i szczere relacje. Dlatego nigdy nie należy zapominać o szczerej rozmowie, wspólnym spędzaniu czasu, zaspokajaniu potrzeb każdego członka rodziny, szacunku, wspieraniu niezależności i przede wszystkim o wzajemnej miłości.
Nie tylko pomoc specjalisty i terapia wpływają na znalezienie piękna w życiu codziennym
i odkrywanie wewnętrznej siły dającej wsparcie bliskiej osobie, która wychodzi z uzależnienia. Stabilne emocje małżonka czy partnera i mówienie o uczuciach budują wzajemne zrozumienie i pokazują, że zawsze warto walczyć o lepsze jutro. Podczas terapii osoba uzależniona pracuje nad sobą, natomiast w domu prezentuje efekty swoich zmian. Jeśli czuje, że najbliższa osoba docenia ciężką pracę, a także otrzymuje jasne komunikaty dotyczące miłości, dumy, zaangażowania i wsparcia, jest szczęśliwsza i ma więcej motywacji do dalszego dbania o swoje zdrowie psychofizyczne i o relację partnerską.

Związek przy wychodzeniu z uzależnienia jednego z partnerów przechodzi metamorfozę – ma szansę opierać się na: nowej jakości uczuć i emocji, prawdziwej wzajemnej bliskości i rozwoju obojga partnerów. Droga do ponownego układania relacji również może być piękna i budująca. Warto wspólnie z partnerem powtarzać sobie, że jest to „uczenie się siebie na nowo” – ekscytujące i pełne pozytywnych wrażeń, zbliżonych do zakochiwania się wynikającego z nowej relacji. To z kolei może przynieść radość całej rodzinie. Wspólne spędzanie wolnego czasu, spacer, wycieczka, rozmowa o ostatnio przeczytanych książkach – to budowanie okazji do tego, aby zbliżyć do siebie, porozmawiać o tym, co jest naprawdę ważne oraz by nauczyć się słuchać siebie. W tak trwałej relacji wszyscy mają okazję poczuć się prawdziwą rodziną, mimo, że każdy jest inny.
Nie zapominajmy, że każda osoba funkcjonująca w rodzinie chciałaby mieć odpowiednie warunki zarówno do rozwoju osobistego, jak i nawiązania więzi z najbliższymi. Osoba wychodząca z uzależnienia podwójnie potrzebuje bliskości na każdej płaszczyźnie. Miłość, szacunek, zrozumienie i dojrzała relacja pomagają pokonać każdy, nawet najtrudniejszy okres w życiu rodzinnym.

Pamiętajmy również, że szczególnie teraz, w czasach pandemii i izolacji, powinniśmy być wrażliwi na sytuację osób wokół nas. Zwracajmy uwagę na potrzeby i problemy nie tylko członków naszych rodzin, ale także przyjaciół i sąsiadów. Bądźmy odpowiedzialnymi obywatelami i pracownikami służb pomocowych. Kiedy trzeba, wzmagajmy naszą czujność i poświęcajmy więcej energii na wsparcie osób szczególnie potrzebujących pomocnej dłoni.
2)    Najlepsze lekarstwo – Miłość – Małgorzata Stasiewicz, Biuro ds. Uzależnień ROPS

Rodzina jest podstawową komórką społeczną, w której powinniśmy czuć się bezpiecznie. Nasz dom powinien być naszą oazą, bezpiecznym portem, do którego chce się wracać z każdej podróży. Rodzina powinna być azylem i miejscem gdzie zbieramy siły, ładujemy akumulatory, odzyskujemy wiarę w siebie, swoje możliwości. To tu powinniśmy słyszeć słowa „kocham”, „szanuję”, „wierzę w Ciebie”, „jesteś ważna/ważny”.

Niestety nie każdemu dom kojarzy się z poczuciem bezpieczeństwa i miłością. Są domy, do których nie chce się wracać ze szkoły, z pracy. Są domy, w których strach jest zasnąć. Są rodziny, gdzie nie słychać śmiechu i radosnego pisku dzieci. Słychać za to płacz, i krzyk. Są to rodziny, w których występuje przemoc.

Przemoc w rodzinie to ten rodzaj przemocy, którego ujawnienie jest bardzo trudne. Osoby doznające przemocy wstydzą się sytuacji w jakiej się znalazły, często nie chcą o niej mówić, bagatelizują problem, a nierzadko też doszukują się winy w sobie. Sprawcy przemocy prawie zawsze starają się znajdować uzasadnienie dla swojego zachowania. Dotyczy to zwłaszcza negowania odpowiedzialności za wyrządzone krzywdy i obarczania odpowiedzialnością ofiary.

Dlatego tak ważne są działania mające na celu powstrzymanie sprawców i zmierzające do zatrzymania przemocy w rodzinie. Taką rolę odgrywają programy korekcyjno-edukacyjne skierowane do osób stosujących przemoc. Dla tych rodzin światełko w tunelu pojawia się w momencie, kiedy sprawca sam wyraża chęć do zmiany i przystępuje do takiego programu. Dla dobra swojej rodziny chce stać się lepszą żoną/mężem i matką/ojcem. Najbliżsi sprawcy odzyskują nadzieję, że wspólnymi siłami mogą znów stać się normalnie funkcjonującą, szczęśliwą rodziną.

W momencie ukończenia terapii, dzięki której osoba stosująca przemoc odnalazła w sobie problemy, które ją ograniczały i skłaniały ku zachowaniom przemocowym, pojawia się szansa na powrót do normalności. Jeżeli osoby pokrzywdzone, mimo swoich obaw, dają odczuć, że wierzą w tę zmianę, w to, że już będzie dobrze i że uda się odbudować to co zostało zburzone, mogą tym pomóc osobie dawniej stosującej przemoc w stawaniu się coraz lepszym człowiekiem.

To miłość najbliższych nas buduje i uskrzydla, ich wiara w nas, przekonanie o naszej sile i dobrej woli. Dzięki wsparciu najbliższych, słowach „kocham Cię”, „ufam Ci” dawni sprawcy czują w sobie tę zmianę, czują większą motywację, że jest o co walczyć i budują zdrową relację na nowo. Dzięki miłości wierzymy w lepsze jutro, a przede wszystkim sami chcemy być lepsi dla innych. Jak czytamy w 1 Liście do Koryntian – wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma. Bo w rodzinie jest siła.

Przemoc w rodzinie to zawsze trudny temat. Osoby jej doświadczające często pozostają z tym problemem same sobie. Dlatego tak ważna jest nasza wrażliwość na cudzą krzywdę. Jeśli słyszymy coś, co może wskazywać na dramat jakiejś rodziny – reagujmy. Nie bójmy się. Często wystarczy jeden telefon do odpowiednich służb, aby ocalić czyjeś zdrowie psychiczne i fizyczne, a nierzadko nawet życie.

3)    Centrum Wspierania Rodziny w Pasymiu – Izabela Jurzyńska, koordynatorka projektu „Utworzenie Centrum Wspierania Rodziny” Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pasymiu

Współczesne rodziny zmagają się z różnymi trudnościami. Uzależnienia, przemoc, konflikty rodzinne, problemy opiekuńczo-wychowawcze, choroby, bierność zawodowa i inne problemy powodują, że część rodzin nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez specjalistycznego wsparcia. Tak powstała idea Centrum Wspierania Rodziny w Pasymiu, którego utworzenie stało się możliwe dzięki unijnemu dofinansowaniu wykorzystanemu na modernizację budynku oraz organizację działań merytorycznych. Obecnie działalność CWR ukierunkowana jest na mieszkańców obszaru rewitalizacji w Pasymiu, jednak w przyszłości będzie organizowana dla wszystkich mieszkańców gminy, którzy będą potrzebować wsparcia.

W projekcie „Utworzenie Centrum Wspierania Rodziny”, który dał początek działaniom CWR w Pasymiu, uczestniczy obecnie 10 rodzin z dziećmi, korzystających z szerokiego wachlarza usług społecznych. Dostępne dla nich jest wsparcie psychologiczne i poradnictwo specjalistyczne (logopedyczne, prawnicze, psychoterapia uzależnień), a dwa razy w miesiącu organizowana jest grupa wsparcia. Dorośli uczestnicy biorą udział w warsztatach kompetencji rodzicielskich, warsztatach zaradności życiowej i warsztatach rozwoju osobistego, a dzieci w zajęciach socjoterapeutycznych. Osoby z niepełnosprawnościami są ponadto wspierane w codziennym funkcjonowaniu przez asystenta.

Bardzo ważnym aspektem działań, realizowanych w ramach CWR, jest aktywizacja społeczna ukierunkowana na współpracę oraz stworzenie wspólnej przestrzeni dla działań na rzecz dobra wspólnego. Taką przestrzenią jest prowadzona w projekcie animacja lokalna, w ramach której uczestnicy mogą realizować swoje pomysły, kreować własną aktywność oraz uczestniczyć w życiu lokalnej społeczności. Ze wsparciem animatora, w sierpniu 2019 r. aktywnie włączyli się w organizację gminnych dożynek pod hasłem „Pasymski Złoty Kłos” – poprzez przygotowanie i obsługę własnego stoiska, a następnie, we wrześniu, zaangażowali się w organizację zawodów motoryzacyjnych Wrak Race Pasym 2019. Największym przedsięwzięciem z udziałem uczestników CWR była dotychczas „Wigilia dla Seniora”, w ramach której własnoręcznie zrobili upominki dla osiemdziesięciu seniorów, upiekli
i ozdobili pierniki oraz przygotowali potrawy wigilijne. W tym roku natomiast włączyli się w akcję charytatywną na rzecz rodzin, które straciły cały swój dobytek w pożarze kamienicy w Pasymiu. Inicjatywy te pokazują, jak wielka jest potrzeba nie tylko korzystania samemu ze wsparcia, ale także wspierania innych, udziału w życiu lokalnej społeczności oraz integracji międzypokoleniowej.

Centrum Wspierania Rodziny w Pasymiu to również działania integracyjne, służące poznaniu się uczestników, budowaniu poczucia wspólnoty i współodpowiedzialności, a także komunikacji interpersonalnej. Sprzyja temu wspólna nauka, uczestnictwo w różnych zajęciach i inicjatywach, a namacalnym jej przejawem jest utworzona na portalu społecznościowym zamknięta grupa, na której uczestnicy komunikują się ze sobą, planują działania oraz dzielą zdjęciami i wrażeniami. Integracyjny wymiar mają zajęcia ruchowe na basenie, wycieczki rowerowe i ogniska, zwiedzanie okolicy oraz wyjazdy integracyjno-edukacyjne, których celem do tej pory była sala zabaw i kino oraz zwiedzanie Starego Miasta w Olsztynie.

W ramach Centrum Wspierania Rodziny odbywają się także edukacyjne spotkania otwarte skierowane do wszystkich mieszkańców gminy. Dotychczas zorganizowane zostały cztery takie prelekcje, na tematy związane z relacjami w rodzinie, zdrowym odżywianiem, „oswajaniem” stresu oraz  tematyką uzależnień od substancji psychoaktywnych. Podczas spotkań uczestnicy mogą nie tylko zwiększyć swoją wiedzę i samoświadomość, ale także wymienić się doświadczeniami, porozmawiać o swoich problemach i wątpliwościach oraz, tak jak w przypadku zajęć o zdrowym odżywianiu, przetestować zalecenia w praktyce.

Działalność Centrum Wspierania Rodziny w Pasymiu codziennie pokazuje nam, jak ważne jest wsparcie rodzin w zmaganiu się z codziennymi trudnościami. Czasem są to problemy, które widać na pierwszy rzut oka, ponieważ mocno wpływają na relacje i sytuację w rodzinie, a czasem trudności ukryte pod, wydawać by się mogło, prawidłowym funkcjonowaniem. Ważne jest jednak to, by dysponować możliwościami wsparcia i móc udzielić go w odpowiednim czasie. Warto również dążyć do tego, by wsparcie miało charakter uniwersalny, dostępny dla każdej osoby i rodziny, która go potrzebuje. Obserwując funkcjonowanie CWR cieszy nas każdy przejaw integracji rodzin, każdy ich sukces i pozytywna zmiana, a także ich otwarcie na zewnątrz, zaangażowanie w życie lokalnej społeczności, której są częścią. To motywuje nas do tego, aby rozwijać Centrum Wspierania Rodziny, zwiększając jego zasięg i możliwości aktywizacji mieszkańców Gminy Pasym.

(wwim)