Dlaczego lek jest w formie tabletki, kapsułki czy płynu – film w ramach cyklu edukacyjnego UMB
Dlaczego dany lek jest w formie tabletki, kapsułki czy płynu – tłumaczą farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w najnowszym filmie opublikowanych w cyklu edukacyjnym „Teraz już wiem”. Projekt dofinansowany przez resort edukacji i nauki służy popularyzacji wiedzy.
Specjaliści z Uniwersytetu Medycznego (UMB) w przystępnej formie tłumaczą w realizowanych filmach różne zagadnienia związane ze zdrowiem i leczeniem, przy okazji angażując w tematykę młodych ludzi. Filmom zamieszczanym w internecie towarzyszą bowiem konkursy z nagrodami.
Najnowszy film pt. „Tabletka tabletce nierówna, czyli o nowoczesnych postaciach leku” opowiada o tym, czym są leki, jakie mają formy (postaci) i z czego te postaci leków wynikają.
Kierownik Zakładu Farmacji Stosowanej UMB prof. Katarzyna Winnicka wyjaśniła, że lek jest substancją lub mieszaniną substancji leczniczych, które są stosowane w celach terapeutycznych w chorobie, ale też w profilaktyce chorób lub nawet w diagnostyce.
„Należy podkreślić, że substancji leczniczych nie stosuje się samodzielnie. W procesie produkcji leków łączy się je z substancjami pomocniczymi, substancjami obojętnymi, dzięki którym uzyskuje się pożądaną dla danego leku formę, czyli postać. I to właśnie postać leku decyduje o skuteczności, o trwałości i bezpieczeństwie substancji leczniczej” – tłumaczy w opublikowanym filmie Winnicka.
Dr Marta Szekalska z tego samego zakładu wyjaśnia, że lek może mieć postać proszku, granulatu, tabletki, drażetki, kapsułki, czopku albo globulki. To stałe postacie leku. Półstałe formy to: maść, krem, żel. Do płynnych należą: roztwory, krople, zawiesiny, nalewki oraz syropy i emulsje.
Specjalistka zaznacza, że atrakcyjne formy leków są przeznaczane na dzieci. „Należy jednak pamiętać, że leki to nie cukierki i tylko rozważne ich przyjmowanie po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą gwarantuje bezpieczeństwo i odpowiedni skutek terapeutyczny”- zaznaczyła Szekalska.
Wskazała, że to, czy dany lek jest w formie tabletki, kapsułki czy płynu to nie przypadek. „Wynika to z właściwości substancji leczniczej, substancji pomocniczych oraz choroby pacjenta, w której ma być zastosowana. Odpowiednio zaprojektowana postać leku umożliwia działanie substancji czynnej w odpowiednim miejscu i czasie” – tłumaczyła Szekalska. Dodała, że tabletki, kapsułki i drażetki to najpopularniejsze postacie leków.
Farmaceuci tłumaczą, że tabletka składa się z rdzenia, w którym jest zawarta substancja lub substancje lecznicze i otoczki, która pełni różne role, np. może maskować gorzki smak, ułatwiać połykanie, ale też chronić przewód pokarmowy przed drażniącym działaniem substancji, które użyto w tabletce. Niektóre tabletki muszą rozpaść się szybko w jamie ustnej, inne nie – tłumaczy w filmie mgr farm. Joanna Potaś z UMB. Niektóre mają otoczkę, która sprawi, że lek będzie dopiero wchłaniany w jelicie cienkim, a nie w żołądku, bo chroni w ten sposób śluzówkę żołądka.
Producenci leków oznaczają na opakowaniach jak uwalniają się substancje w lekach, czy długo czy krótko, czy mają np. spowolnione czy długie działanie.
Specjaliści podkreślają też, że tabletki i inne postaci leków to współcześnie często produkty, które powstają z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.
UMB z udziałem widzów filmów i uczestników ogłoszonego w ramach projektu konkursu chce dodatkowo zrealizować jeszcze jeden film. Tematykę oglądający mogą wybrać w głosowaniu – poinformował PAP rzecznik UMB Marcin Tomkiel. Głosowanie trwa do 17 marca.
We wcześniej opublikowanych filmach UMB wyjaśniał np. czym są i do czego służą badania populacyjne i kliniczne oraz o badaniach molekularnych jako przyszłości medycyny.(PAP)
(Nauka w Polsce, Izabela Próchnicka)