M.in. w Morągu czy Słoneczniku odbędzie się Orszak Trzech Króli
6 stycznia 2023 roku, zgodnie z tradycją, odbędzie się Orszak Trzech Króli, który przemaszeruje ulicami kilkuset miejscowości Polski i świata. Tegoroczna edycja Orszaku odbędzie się pod hasłem Niechaj prowadzi nas gwiazda. Już kilkuset organizatorów zgłosiło się do udziału w Orszaku 2023, m.in. Morąg, Słonecznik, Miłakowo, Małdyty, Łukta.
Co roku setki miejscowości organizowały Orszak Trzech Króli. W 2022 roku wydarzenie odbyło się w 668 orszaków w całej Polsce i kilkunastu miastach na świecie.
Orszak Trzech Króli, który został zapoczątkowany w Warszawie w styczniu 2009 roku, a w ostatnich latach przeszedł ulicami setek miast w Polsce, od kilku lat pojawia się również poza Polską na kilku kontynentach. Jest w Europie, Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Południowej. W każdym z miejsc ma swój niepowtarzalny klimat związany z kulturą, obyczajami, pogodą i frekwencją. Odbywa się w siarczystym mrozie, czy w słonecznej letniej aurze, uczestniczą w nim dorośli i dzieci ze szkół oraz całe parafie. Wszystkim przyświeca wspólny cel – świętowanie tajemnicy Objawienia Pańskiego i śpiewanie kolęd. W rytmie lokalnych kultur wędruję, aby zaznaczyć, że Bóg przyszedł do każdego człowieka.
Hasło i scenariusz Orszaku Trzech Króli 2023
Scenariusz Orszaku Trzech Króli opowiada co roku tę samą ewangeliczną historię Bożego Narodzenia, ale za każdym razem opowiada ją na nowo, pod innym kątem, zwracając uwagę na inne aspekty Święta Epifanii. W tym roku organizatorzy zadecydowali, że hasłem Orszaku Trzech Króli 2023 będą słowa: „Niechaj prowadzi nas gwiazda!”. Scenariusz wydarzenia będzie nas kierował ku rozważaniom na temat znaku, którym jest gwiazda zauważona przez Mędrców ze Wschodu,
Gwiazdy są znakiem, by wyruszyć
Papież Franciszek w Liście Apostolskim Admirabile Signum „O znaczeniu i wartości żłóbka” przypomniał nam, że „Gwiazdy – komety są znakiem, że my również jesteśmy powołani, by wyruszyć, dotrzeć do groty i uwielbiać Pana”. Gwiazda nie jest jedynie dekoracją bożonarodzeniowych szopek, czy świątecznym symbolem. Jest znakiem, który również nas, tak jak Mędrców, ma mobilizować do wyruszenia w drogę ku Bogu.
To Mędrcy po przybyciu do Jerozolimy zapytali: „Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać Mu pokłon.” (Mt 2,2) Gwiazda, którą ujrzeli była więc powodem rozpoczęcia wędrówki. Była dla nich wyraźnym znakiem, że zbliża się czas narodzenia Zbawiciela. Ta wyjątkowa Gwiazda towarzyszyła im w dalekiej drodze w poszukiwaniu Jezusa. „A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę bardzo się uradowali.” (Mt 2,9-10) Gwiazda Betlejemska przywróciła im radość. Święty Mateusz Ewangelista opowiadając o przybyciu Mędrców poświęca gwieździe wiele wersów, oznacza to, że miała bardzo istotne znaczenie w tym wydarzeniu.
Trzymamy się światła
Motyw gwiazdy, komety i światła przewija się również w okrzykach trzech barwnych orszaków. „Gdy droga niełatwa – trzymamy się światła” – wołają wojownicy afrykańscy. „Komety promienie – wskazują zbawienie” – usłyszymy z ust orszaku Króla Azjatyckiego, a europejscy rycerze będą wykrzykiwać słowa: „Niebo dobrze radzi – Niech gwiazda prowadzi!” Okrzyki te przypominają nam, że w drodze do nieba potrzebujemy iść za światłem, potrzebujemy prowadzenia dobrych przewodników, dobrych kierowników duchowych, zachęcają, aby słuchać bożych natchnień i przezwyciężać trudności, które mogą się pojawić na naszej drodze.
Maryja, Stella Maris
Podczas powitania Maryi Brzemiennej przypominamy o tym, że Najświętsza Maryja Panna została nazwana Gwiazdą Morza (Stella Maris), gdyż to Ona może pomóc nam nie pogubić się w ciemnościach, odnaleźć właściwy kierunek, rozniecić ogień w naszych zobojętniałych sercach.
Taniec wielbłądów
Wielbłądy wykonujące taniec wielbłądziej karawany śpiewają nam o tym, że wędrują za blaskiem świetlistej gwiazdy, która prowadzi je do Pana. Radosny i żartobliwy taniec zwierząt towarzyszących trzem królom w wędrówce uświadamia nam, że całe stworzenie pragnie wyruszyć w kierunku światła Stajenki.
Na czele Orszaku
W tegorocznym scenariuszu po raz pierwszy pojawia się wypowiedź Gwiazdora, czyli osoby, która wzorem staropolskich kolędników niesie Gwiazdę na czele orszaku. Gwiazdor uświadamia nam, że symboliczna Gwiazda jest „przewodnikiem w wierze”. Gwiazda jest często uznawana za symbol wiary, którą otrzymali poszukujący Mędrcy.
Hej Królowie, Mędrcy świata,
Damy dworu i rycerze,
Gwiazda blaskiem Was oplata,
Gwiazda przewodnikiem w wierze.
Olśnienie Królów
Po powitaniu królów przybyłych na miejsce startu Orszaku, opowiadają nam oni o bezchmurnej nocy, podczas której zaobserwowali wyjątkową koniunkcję, czyli zbliżenie Jowisza i Saturna w gwiazdozbiorze ryb.
Przyszła noc cicha, a przy tym bezchmurna –
Jowisz w pobliżu jasności Saturna
Koniunkcja planet w rybim gwiazdozbiorze
Nadszedł Król Świata – Jemu pokłon złożę.
Wypowiedzi Królów nawiązują do wiedzy, którą czerpiemy z badań naukowców. W 1604 roku astronom Jan Kepler zaobserwował zjawisko – koniunkcję Jowisza i Saturna w konstelacji Ryb, do której dołączyła supernowa świecąca przez dłuższy czas bardzo jasno w wyniku eksplozji. Według Keplera zjawisko to pojawia się cyklicznie w pewnych odstępach czasu, a obliczenia astronomiczne wskazują, że miało miejsce również w czasach narodzin Chrystusa. Pojawienie się nowych gwiazd wskazywało na narodziny ważnych osobistości, królów, władców, bóstw. Ponieważ Jowisz był uznawany za Gwiazdę najwyższego bóstwa babilońskiego, a Saturn za kosmicznego przedstawiciela narodu żydowskiego – wnioskowano, że koniunkcja tych planet tworząca nowe zjawisko jest zapowiedzią narodzin nowego władcy.
Heroda gwiazdą?
Herod, który spotyka się z Monarchami słyszy ich ewangeliczne słowa o tym, że ujrzeli na Wschodzie gwiazdę Zbawiciela, ale okrutny władca sam siebie uznaje za gwiazdę. Dialog pokazuje charakter Heroda oraz jego zawziętość. Może nam uświadamiać, że często nie zwracamy się w kierunku Tego, Który jest naszym Panem, gdyż sami siebie uważamy za najważniejszych, za gwiazdy, które chcą błyszczeć i przewodzić.
KRÓL MELCHIOR mówi:
Tak, ujrzeliśmy gwiazdę na Wschodzie,
To Jego Gwiazda! Czy ty Herodzie?
Też ją widziałeś?
HEROD zdenerwowany oświadcza:
Ja jestem gwiazdą!
Ja się sprzeciwiam takim najazdom!
Po co Was tylu aż tu się wlokło?
KRÓLOWIE ze spokojem odpowiadają:
Dziś przybyliśmy oddać Mu pokłon!
Nieprzyjazna Gospoda
Orszak zatrzymuje się przy Gospodzie, w której nie było miejsca dla Zbawiciela. Do Gospody przybywają najróżniejsi goście.
Zajechały dwa pojazdy
Jeden typ spod ciemnej gwiazdy.
Ten idiom został wykorzystany, aby pokazać, że gwiazdy mają czasami znaczenie pejoratywne. Kiedy się uderzymy, mówi się, że spotykamy się z gwiazdami, albo, że zobaczyliśmy gwiazdy przed oczami.
Tam na progu było ślisko
I runąłem na klepisko,
Tak ujrzałem gwiazd tysiące
I komety ze dwa końce!
Czasami pragnąc rzeczy nierealnych mówimy, że marzy nam się „gwiazdka z nieba”, a Gospodyni przekonuje, że wartościowe są jedynie pieniądze. Układem gwiazd posługują się wróżbici, konstelacje gwiazd służą do odczytywania horoskopów. W Gospodzie jest Cyganka, która chce powróżyć z gwiazd. Autor scenariusza przywołuje te negatywne skojarzenia z gwiazdami, aby uświadomić nam w jaki sposób powinniśmy traktować Boże znaki na niebie, gwiazdę betlejemską i wszelkie wskazówki dane nam od Zbawiciela. Na koniec Anioł, który pojawia się w Gospodzie naucza:
Gwiazda drogę Wam pokaże,
Do Stajenki, przed ołtarze!.
Diabelskie pokusy
Scena walki dobra ze złem pokazuje nam grupę Aniołów, którzy chcą prowadzić nas do Jezusa
oraz grupę diabłów, którzy pragną, aby dusze ludzkie znalazły się w piekle. Aniołowie przekonują nas, że warto mieć dobrych przewodników, osoby, które pomogą nam iść naprzód w dobrym kierunku.
Chcesz do nieba? Nie komplikuj!
Szukaj dobrych przewodników!
Diabły z kolei próbują swoich sztuczek, przekonując, że na drodze do nieba światło razi, a przewodnicy nie są potrzebni.
Chętnie sam was poprowadzę,
Tam gdzie smoła, dym i sadze…
Przejście przez Bramę
Orszak Trzech Króli przechodzi przez Bramę Anielską, która przypomina nam, że dla nas światłem jest sam Bóg. Przed Bramą witają nas Anioły w jasnych strojach, tańczą i śpiewają kolędy zapraszając nas do przejścia w rzeczywistość, w której jest Stajenka, a w niej w żłobie Nowonarodzony Zbawiciel Świata.
Wypada wśród nocy ogień z obłoku
Kiedy dotrzemy do Stajenki staniemy się świadkami pierwszego pokłonu, pokłonu, który składają pasterze. Radośni, rozśpiewani, ubodzy i wdzięczni pasterze, również podążyli za gwiazdą. Byli bliżej, gdyż byli mieszkańcami okolic Betlejem, dlatego dotarli pierwsi z powitaniem Dzieciątka. W swoich wyśpiewanych strofach kolęd mówią nam o świetle, które ich obudziło i skierowało do Betlejem. Są przykładem tych, którzy nie zastanawiają się jak Mędrcy, nie prowadzą naukowych badań i żmudnych dociekań. Wezwani, ruszają za głosem serca, za promieniem światła do Zbawiciela.
Pokłon Trzech Króli
Królowie kłaniając się Jezusowi mówią o promieniach światła, które wezwały ich do drogi. Baltazar dziękuje słowami: „Ty nam dałeś gwiazdy promień”, Melchior oświadcza:
Mego życia mrok i cienie
Oświeciłeś swym promieniem.
Daje nam do zrozumienia, że światło, które otrzymujemy od Boga, prowadzi nas do nieba. On sam jest Światłem, Drogą, Życiem dla każdego z nas. Król Kacper wymawia bardzo ważne słowa: „Jezu, Ty przygarniasz wszystkich”, które przypominają nam o znaczeniu Epifanii. Przypominają, że Bóg objawia się wszystkim, przeszedł do każdego człowieka i na każdego człowieka czeka w ubogiej Stajence i w niebie.
Po pokłonach Mędrców przychodzi czas na nasz osobisty pokłon, podczas którego wyznajemy naszą wiarę, że Dzieciątko Jezus jest naszym Bogiem, Zbawicielem i Odkupicielem.
„Bóg się rodzi”
Radosny taniec, polonez, na zakończenie Orszaku Trzech Króli jest elementem podkreślającym nasze polskie tradycje. Taniec ten był tańczony na dworach królewskich podczas wielkich uroczystości. 6 stycznia uczestnicy Orszaku tańczą poloneza na cześć Nowonarodzonego Króla radując się z Jego Obecności. Melodia staropolskiej kolędy „Bóg się rodzi”, uważanej za najważniejszą z polskich kolęd, podkreśla doniosłość wydarzenia.
(org.)
