Prezesi Sądu Okręgowego i Rejonowego w Olsztynie odwołani

Minister Sprawiedliwości wszczął procedurę odwołania ze stanowisk prezesów i wiceprezesów szeregu sądów rejonowych objętych obszarem właściwości Sądu Okręgowego w Olsztynie i poinformował (11 marca br.) Kolegium SO w Olsztynie o zamiarze odwołania z funkcji:

1. Prezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie sędziego Sądu Rejonowego w Olsztynie Macieja Nawackiego;
   2. Wiceprezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie Tomasza Koszewskiego;
   3. Wiceprezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie Adama Jaroczyńskiego;
   4. Prezesa Sądu Rejonowego w Bartoszycach sędziego Sądu Rejonowego w Bartoszycach Mirosława Skowyry;
   5. Prezesa Sądu Rejonowego w Biskupcu sędziego Sądu Rejonowego w Biskupcu Tomasza Turkowskiego;
   6. Prezesa Sądu Rejonowego w Kętrzynie sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie Tomasza Cichockiego.

W odniesieniu do sędziego SR Macieja Nawackiego wniosek Ministra Sprawiedliwości został uzasadniony nadużywaniem przez niego władzy jako prezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie wobec sędziego Pawła Juszczyszyna, który wystąpił o ujawnienie list poparcia sędziów, członków Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej ustawą z 8 grudnia 2017 r., a także na konsekwentnej odmowie dopuszczenia Pawła Juszczyszyna do pełnienia funkcji sędziego, pomimo orzeczeń podlegających wykonaniu orzeczeń sądów o zabezpieczeniu roszczenia, a następnie o ustaleniu, że sędziemu Pawłowi Juszczyszynowi przysługują wszelkie prawa i obowiązki służbowe wynikające z powołania do pełnienia urzędu sędziego.

Kolejnym argumentem przemawiającym za odwołaniem SR Macieja Nawackiego jest jego druga kadencja jako członka Krajowej Rady Sądownictwa, która nastąpiła w sytuacji, w której – co najmniej od 19 listopada 2019 r. (wyrok TSUE w sprawie AK przeciwko Polsce, nadto uchwała połączonych izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r.) wśród sędziów było powszechnie wiadome, że KRS ukształtowana ustawą z 8 grudnia 2017 r, nie spełnia kryteriów niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej.

W odniesieniu do sędziów: SO Adama Jaroszyńskiego, SO Tomasza Koszewskiego, SR Mirosława Skowyry, SR Tomasza Turkowskiego i SO Tomasza Cichowskiego wniosek Ministra Sprawiedliwości został uzasadniony ich udziałem w procedurze konkursowej przed KRS ukształtowaną ustawą z 8 grudnia 2017 r., w celu objęcia stanowisk sędziów sądów rejonowych oraz sądów okręgowych. Sytuacja, w której orzeczenia z udziałem osób pełniących funkcje prezesów i wiceprezesów sądów rejonowych mogą być z urzędu uchylane przez Sąd Najwyższy w trakcie kontroli kasacyjnej ze względu na bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt. 2 k.p.k. (nienależyta obsada sądu), m.in. ze względu na udział sędziego w procedurze awansowej z udziałem nieprawidłowo ukształtowanej KRS, w sposób zasadniczy podważa autorytet wymiaru sprawiedliwości.

Minister Sprawiedliwości zwraca uwagę na fakt, że w okresie sprawowania funkcji Ministra Sprawiedliwości przez Zbigniewa Ziobrę, kiedy to w 2017 r. doszło do zmiany przepisów Ustawy o ustroju sądów powszechnych, która wyeliminowała wpływ organów samorządu sędziowskiego na wybór prezesów i wiceprezesów sądów. Doprowadziło to do sytuacji, w której na stanowiska prezesów i wiceprezesów sądów Minister Sprawiedliwości zaczął wyznaczać osoby nie posiadające wystarczającego doświadczenia orzeczniczego i menedżerskiego. Kandydaci na prezesów i wiceprezesów sądów byli wybierani według klucza pozamerytorycznego, co w wielu przypadkach znacząco obniżyło standard zarządzania sądami. W ocenie Ministra Sprawiedliwości żadna z osób, których dotyczy podjęta procedura odwołania nie ma należytych kompetencji do wykonywania powierzonych jej funkcji, ani nie cieszy się poparciem i zaufaniem sędziów.

Minister Sprawiedliwości podjął decyzję o wszczęciu procedury odwołania i zawieszenia w pełnieniu funkcji Kierownictwa Sądu Rejonowego w Olsztynie, Sądu Rejonowego w Bartoszycach, Sądu Rejonowego w Biskupcu i Sądu Rejonowego w Kętrzynie, po wnikliwym zapoznaniu się z aktualną sytuacją sądu, co doprowadziło do wniosku, że jest to jedyne rozwiązanie, które jest w stanie zapobiec pogłębianiu się chaosu w zarządzaniu sądem, czego przyczyną jest brak należytych kompetencji zarządzających nim osób.

Zgodnie z art. 27. § 1 pkt. 2 Ustawy o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.) Prezes i wiceprezes sądu mogą być odwołani przez Ministra Sprawiedliwości w toku kadencji m.in. w przypadku, gdy dalszego pełnienia funkcji nie da się pogodzić z innych powodów z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Procedura odwołania z wymienionych stanowisk rozpoczyna się od wystąpienia przez Ministra Sprawiedliwości z uzasadnionym wnioskiem o podjęciu zamiaru odwołania osób pełniących funkcje prezesa bądź wiceprezesa sądu do kolegium właściwego sądu, które w takiej sytuacji jest zobowiązane zaopiniować działanie Ministra (art. 27 § 2 u.s.p.), przy czym na czas do rozpoznania wniosku Minister jest władny zawiesić osoby których dotyczy wniosek w pełnieniu czynności (art. 27 § 2 u.s.p.). W razie uzyskania negatywnej opinii kolegium odnośnie zamiaru odwołania Minister Sprawiedliwości może wystąpić do Krajowej Rady Sądownictwa (KRS), której sprzeciw wyrażony większością 2/3 głosów w terminie 30 dni uniemożliwia odwołanie osób z pełnionych funkcji (art. 27 § 5 u.s.p.).

Minister Sprawiedliwości wszczął procedurę odwołania ze stanowisk prezesów i wiceprezesów szeregu sądów rejonowych objętych obszarem właściwości Sądu Okręgowego w Olsztynie i poinformował (11 marca br.) Kolegium SO w Olsztynie o zamiarze odwołania z funkcji: 1. Prezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie sędziego Sądu Rejonowego w Olsztynie Macieja Nawackiego;
2. Wiceprezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie Tomasza Koszewskiego;
3. Wiceprezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie Adama Jaroczyńskiego;
4. Prezesa Sądu Rejonowego w Bartoszycach sędziego Sądu Rejonowego w Bartoszycach Mirosława Skowyry;
5. Prezesa Sądu Rejonowego w Biskupcu sędziego Sądu Rejonowego w Biskupcu Tomasza Turkowskiego;
6. Prezesa Sądu Rejonowego w Kętrzynie sędziego Sądu Okręgowego w Olsztynie Tomasza Cichockiego.

W odniesieniu do sędziego SR Macieja Nawackiego wniosek Ministra Sprawiedliwości został uzasadniony nadużywaniem przez niego władzy jako prezesa Sądu Rejonowego w Olsztynie wobec sędziego Pawła Juszczyszyna, który wystąpił o ujawnienie list poparcia sędziów, członków Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej ustawą z 8 grudnia 2017 r., a także na konsekwentnej odmowie dopuszczenia Pawła Juszczyszyna do pełnienia funkcji sędziego, pomimo orzeczeń podlegających wykonaniu orzeczeń sądów o zabezpieczeniu roszczenia, a następnie o ustaleniu, że sędziemu Pawłowi Juszczyszynowi przysługują wszelkie prawa i obowiązki służbowe wynikające z powołania do pełnienia urzędu sędziego.

Kolejnym argumentem przemawiającym za odwołaniem SR Macieja Nawackiego jest jego druga kadencja jako członka Krajowej Rady Sądownictwa, która nastąpiła w sytuacji, w której – co najmniej od 19 listopada 2019 r. (wyrok TSUE w sprawie AK przeciwko Polsce, nadto uchwała połączonych izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r.) wśród sędziów było powszechnie wiadome, że KRS ukształtowana ustawą z 8 grudnia 2017 r, nie spełnia kryteriów niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej.

W odniesieniu do sędziów: SO Adama Jaroszyńskiego, SO Tomasza Koszewskiego, SR Mirosława Skowyry, SR Tomasza Turkowskiego i SO Tomasza Cichowskiego wniosek Ministra Sprawiedliwości został uzasadniony ich udziałem w procedurze konkursowej przed KRS ukształtowaną ustawą z 8 grudnia 2017 r., w celu objęcia stanowisk sędziów sądów rejonowych oraz sądów okręgowych. Sytuacja, w której orzeczenia z udziałem osób pełniących funkcje prezesów i wiceprezesów sądów rejonowych mogą być z urzędu uchylane przez Sąd Najwyższy w trakcie kontroli kasacyjnej ze względu na bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt. 2 k.p.k. (nienależyta obsada sądu), m.in. ze względu na udział sędziego w procedurze awansowej z udziałem nieprawidłowo ukształtowanej KRS, w sposób zasadniczy podważa autorytet wymiaru sprawiedliwości.

Minister Sprawiedliwości zwraca uwagę na fakt, że w okresie sprawowania funkcji Ministra Sprawiedliwości przez Zbigniewa Ziobrę, kiedy to w 2017 r. doszło do zmiany przepisów Ustawy o ustroju sądów powszechnych, która wyeliminowała wpływ organów samorządu sędziowskiego na wybór prezesów i wiceprezesów sądów. Doprowadziło to do sytuacji, w której na stanowiska prezesów i wiceprezesów sądów Minister Sprawiedliwości zaczął wyznaczać osoby nie posiadające wystarczającego doświadczenia orzeczniczego i menedżerskiego. Kandydaci na prezesów i wiceprezesów sądów byli wybierani według klucza pozamerytorycznego, co w wielu przypadkach znacząco obniżyło standard zarządzania sądami. W ocenie Ministra Sprawiedliwości żadna z osób, których dotyczy podjęta procedura odwołania nie ma należytych kompetencji do wykonywania powierzonych jej funkcji, ani nie cieszy się poparciem i zaufaniem sędziów.

Minister Sprawiedliwości podjął decyzję o wszczęciu procedury odwołania i zawieszenia w pełnieniu funkcji Kierownictwa Sądu Rejonowego w Olsztynie, Sądu Rejonowego w Bartoszycach, Sądu Rejonowego w Biskupcu i Sądu Rejonowego w Kętrzynie, po wnikliwym zapoznaniu się z aktualną sytuacją sądu, co doprowadziło do wniosku, że jest to jedyne rozwiązanie, które jest w stanie zapobiec pogłębianiu się chaosu w zarządzaniu sądem, czego przyczyną jest brak należytych kompetencji zarządzających nim osób.

Zgodnie z art. 27. § 1 pkt. 2 Ustawy o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.) Prezes i wiceprezes sądu mogą być odwołani przez Ministra Sprawiedliwości w toku kadencji m.in. w przypadku, gdy dalszego pełnienia funkcji nie da się pogodzić z innych powodów z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Procedura odwołania z wymienionych stanowisk rozpoczyna się od wystąpienia przez Ministra Sprawiedliwości z uzasadnionym wnioskiem o podjęciu zamiaru odwołania osób pełniących funkcje prezesa bądź wiceprezesa sądu do kolegium właściwego sądu, które w takiej sytuacji jest zobowiązane zaopiniować działanie Ministra (art. 27 § 2 u.s.p.), przy czym na czas do rozpoznania wniosku Minister jest władny zawiesić osoby których dotyczy wniosek w pełnieniu czynności (art. 27 § 2 u.s.p.). W razie uzyskania negatywnej opinii kolegium odnośnie zamiaru odwołania Minister Sprawiedliwości może wystąpić do Krajowej Rady Sądownictwa (KRS), której sprzeciw wyrażony większością 2/3 głosów w terminie 30 dni uniemożliwia odwołanie osób z pełnionych funkcji (art. 27 § 5 u.s.p.).

(Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwo Sprawiedliwości)