Ochrona ptaków przed kolizjami ze szklanymi budynkami
Jak wskazują autorzy poradnika „Ochrona ptaków przed kolizjami ze szklanymi budynkami. Praktyczne i skuteczne rozwiązania„, wyniki prowadzonych w ostatnich latach badań na temat śmiertelności ptaków w wyniku zderzeń z obiektami infrastruktury w miastach, jednym z największych zagrożeń dla ptaków są przezroczyste ekrany akustyczne, wiaty przystankowe i budynki.
Szacuje się, że w wyniku zderzeń z wiatami przystankowymi ginie w Polsce około 1 mln ptaków rocznie. Problem kolizji ptaków z przeszkolonymi budynkami nie został jeszcze dokładnie przebadany w naszym kraju. Szczegółowe dane pochodzą na razie głównie z USA i Kanady. Wskazują, że kolizje z przeszkleniami budynków jako drugą, najważniejszą przyczynę śmiertelności ptaków na skutek działalności człowieka.
Ptaki, w odróżnieniu od człowieka, nie są w stanie rozpoznać elementu przezroczystego, takiego jak szkło, czy tworzywo sztuczne, jako bariery. W Poradniku czytamy, że eksperci wyróżniają trzy podstawowe mechanizmy prowadzące do kolizji:
efekt lustra – powoduje, że elementy krajobrazu znajdujące się przed przeszkleniem ulegają odbiciu, tworząc złudzenie realności. Szczególnie niebezpieczne jest to w przypadku, gdy elementy te są znane i atrakcyjne dla ptaków, jak np. drzewa, krzewy, trawa, niebo. W takiej sytuacji ptaki nie tylko nie widzą bariery w postaci szyby, ale są wręcz przyciągane przez odbijające się w niej struktury,
efekt przezroczystości elementów szklanych – dotyczy sytuacji, gdy atrakcyjne elementy krajobrazu, np. potencjalne żerowiska, miejsca odpoczynku czy wodopoje, znajdują się za szklaną ścianą (np. zieleń w przeszklonym atrium lub w witrynach),
efekt latarni morskiej – dotyczy gatunków o aktywności nocnej, szczególnie migrantów. Ptaki nawigują m.in. na podstawie charakterystycznych cech terenu oraz gwiazd, stanowiących punkty odniesienia w trakcie wędrówki. Sztuczne światło w postaci zewnętrznego i wewnętrznego oświetlenia emitowanego z okien budynków w porze wieczorno-nocnej dezorientuje ptaki, sprawiając, że są bardziej narażone na kolizje.
Dzięki temu, że problem kolizji ptaków z budynkami został zidentyfikowany już ponad 25 lat temu, głównie w USA i Kanadzie, przez szereg lat wypracowano skuteczne sposoby minimalizowania ryzyka kolizji ptaków oraz zabezpieczeń dedykowanych do szklanych elewacji i powierzchni przezroczystych. Ich zastosowanie daje wymierne efekty w postaci aktywnej ochrony ptaków przed kolizjami. Dotyczy to zarówno odpowiedniego projektowania elewacji, jak i bezpośredniego zastosowania materiałów, dzięki którym przeszklenia stają się widoczne dla ptaków.
Szczegółowe informacje o problematyce kolizji ptaków ze szklaną zabudową oraz o skutecznych rozwiązaniach minimalizujących ten problem zawarte są w poradniku ”Ochrona ptaków przed kolizjami ze szklanymi budynkami. Praktyczne i skuteczne rozwiązania”, wydanym przez Stowarzyszenie Wspierania Inwestycji przyjaznych PTA.com.
Zachęcamy do lektury wszystkich, którzy chcą przyczynić się do ochrony ptaków oraz są skłonni zainwestować czas i środki, aby kreować nowe trendy w zrównoważonym budownictwie w sposób korzystny dla ochrony różnorodności biologicznej.
(RDOŚ Olsztyn)
